اسپرد خرید و فروش در ارز دیجیتال چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اسپرد خرید و فروش Spread یکی از مفاهیم کلیدی در بازارهای مالی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال، است که به اختلاف بین قیمت خرید (Bid) و قیمت فروش (Ask) یک دارایی اشاره دارد. این مفهوم نقش مهمی در تعیین هزینه‌های معامله و سودآوری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی جامع اسپرد، نحوه محاسبه آن، عوامل مؤثر بر آن، و راهکارهای کاهش تأثیر آن در معاملات ارزهای دیجیتال می‌پردازیم. 

اسپرد چیست

اسپرد، در واقع تفاوت بین قیمتی است که خریداران حاضرند برای یک دارایی بپردازند (Bid) و قیمتی که فروشندگان می‌خواهند برای آن دریافت کنند (Ask). این اختلاف قیمت، مثل یک هزینه پنهان است که معامله‌گران هنگام خرید و فروش باید به آن توجه کنند. هرچه این تفاوت کمتر باشد، یعنی بازار شلوغ‌تر و نقدشونده‌تر است و هزینه معاملات هم پایین‌تر می‌آید.

مثلاً در بازارهایی مثل فارکس یا سهام شرکت‌های بزرگ، اسپرد معمولاً خیلی کم است، چون تعداد زیادی خریدار و فروشنده وجود دارد و رقابت باعث می‌شود این اختلاف قیمت کوچک باشد. اما در بازارهای کم‌رونق یا برای دارایی‌های خاص، اسپرد ممکن است خیلی بیشتر باشد، چون خریدار و فروشنده کم‌تری وجود دارد و انجام معامله سخت‌تر و گران‌تر می‌شود.

علاوه بر این، Spread می‌تواند در شرایط خاصی مثل نوسانات شدید بازار یا انتشار اخبار مهم، ناگهان افزایش پیدا کند. مثلاً اگر یک خبر اقتصادی مهم منتشر شود، ممکن است خریداران و فروشندگان برای محافظت از خود، قیمت‌های پیشنهادی‌شان را با احتیاط بیشتری تعیین کنند و این باعث می‌شود اسپرد بیشتر شود.

پس اسپرد خرید و فروش در ارز دیجیتال فقط یک عدد ساده نیست، بلکه یک نشانه مهم از وضعیت بازار است. اگر اسپرد کم باشد، یعنی بازار فعال و سالم است، اما اگر اسپرد زیاد شود، ممکن است نشان‌دهنده این باشد که بازار بی‌ثبات است یا ریسک معامله کردن در آن بیشتر شده است. برای معامله‌گران، فهمیدن اسپرد و دلایل تغییرات آن کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و هزینه‌های معاملاتی خود را مدیریت کنند.

مفهوم اسپرد خرید و فروش در ارز دیجیتال 

در بازار ارزهای دیجیتال، Spread هم دقیقاً مثل بازارهای سنتی عمل می‌کند، اما با توجه به ویژگی‌های خاص این بازار، ممکن است تفاوت‌هایی هم داشته باشد. مثلاً فرض کنید قیمت خرید (Bid) بیت‌کوین ۳۰,۰۰۰ دلار است و قیمت فروش (Ask) آن ۳۰,۱۰۰ دلار. این یعنی اسپرد این معامله ۱۰۰ دلار است. این اختلاف قیمت نشان می‌دهد که اگر شما بخواهید بلافاصله بیت‌کوین بخرید و بعد بفروشید، ۱۰۰ دلار ضرر می‌کنید. این هزینه، همان اسپرد است که به‌عنوان یک کارمزد پنهان در معاملات محسوب می‌شود.

در بازار ارزهای دیجیتال، اسپرد می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. یکی از مهم‌ترین این عوامل، نقدینگی بازار است. برای ارزهای دیجیتال معروف و پرطرفدار مثل بیت‌کوین یا اتریوم، معمولاً اسپرد کم‌تری داریم، چون حجم معاملات بالا است و خریداران و فروشندگان زیادی در بازار فعال هستند. اما برای ارزهای دیجیتال کوچک‌تر یا کمتر شناخته‌شده، اسپرد ممکن است خیلی بیشتر باشد، چون تعداد کم‌تری از افراد حاضر به خرید و فروش آن‌ها هستند.

علاوه بر این، نوسانات شدید قیمت که در بازار ارزهای دیجیتال بسیار رایج است، می‌تواند باعث افزایش اسپرد شود. مثلاً وقتی قیمت بیت‌کوین به سرعت در حال تغییر است، خریداران و فروشندگان برای محافظت از خود، قیمت‌های پیشنهادی‌شان را با فاصله بیشتری از هم قرار می‌دهند و این باعث می‌شود اسپرد بیشتر شود.

در نهایت، Spread در ارزهای دیجیتال هم مثل بازارهای دیگر، یک شاخص مهم برای معامله‌گران است. اگر اسپرد کم باشد، یعنی بازار نقدشونده و فعال است و معامله کردن در آن راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود. اما اگر اسپرد زیاد باشد، ممکن است نشان‌دهنده این باشد که بازار بی‌ثبات است یا حجم معاملات پایین است. بنابراین، توجه به اسپرد می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا بهترین زمان و شرایط برای خرید و فروش را تشخیص دهند.

انواع اسپرد

در بازار ارزهای دیجیتال، اسپرد به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود که هر کدام از آن‌ها نشان‌دهنده جنبه‌های متفاوتی از بازار هستند. درک این انواع اسپرد به شما کمک می‌کند تا بهتر شرایط بازار را تحلیل کنید و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید. در ادامه به سه نوع اصلی اسپرد اشاره می‌کنیم:

اولین نوع، اسپرد بین‌صرافی‌ها است. این نوع اسپرد به اختلاف قیمت یک دارایی (مثلاً بیت‌کوین یا اتریوم) در صرافی‌های مختلف اشاره دارد. به دلیل این که هر صرافی بازار مستقلی دارد و عرضه و تقاضا در آن‌ها متفاوت است، ممکن است قیمت یک ارز دیجیتال در صرافی‌های مختلف کمی با هم فرق کند. برای مثال، ممکن است قیمت بیت‌کوین در یک صرافی ۳۰,۰۰۰ دلار و در صرافی دیگر ۳۰,۰۵۰ دلار باشد. این اختلاف قیمت، فرصت‌هایی برای معامله‌گران ایجاد می‌کند تا از طریق آربیتراژ (خرید از یک صرافی و فروش در صرافی دیگر) سود کسب کنند. البته، این کار نیاز به سرعت عمل و توجه به کارمزدهای انتقال دارد.

دومین نوع، اسپرد درون‌صرافی است. این نوع اسپرد به اختلاف قیمت بین دارایی‌های مرتبط در یک صرافی اشاره دارد. مثلاً ممکن است در یک صرافی، قیمت بیت‌کوین نسبت به تتر (USDT) با قیمت آن نسبت به دلار آمریکا (USD) کمی تفاوت داشته باشد. این اختلاف می‌تواند به دلیل تفاوت در حجم معاملات یا نقدینگی جفت‌ارزهای مختلف در همان صرافی باشد. اسپرد درون‌صرافی می‌تواند برای معامله‌گران حرفه‌ای که به دنبال فرصت‌های کوچک سود هستند، جذاب باشد.

سومین نوع، اسپرد تقویمی است. این نوع اسپرد به اختلاف قیمت بین قراردادهای آتی (فیوچرز) با تاریخ‌های سررسید مختلف اشاره دارد. برای مثال، ممکن است قیمت قرارداد آتی بیت‌کوین با سررسید یک ماه دیگر ۳۰,۰۰۰ دلار باشد، اما قیمت قرارداد با سررسید سه ماه بعد ۳۰,۵۰۰ دلار باشد. این اختلاف قیمت می‌تواند نشان‌دهنده انتظارات بازار از آینده قیمت آن دارایی باشد. اگر قیمت قراردادهای با سررسید دورتر بیشتر باشد، ممکن است نشان‌دهنده این باشد که بازار انتظار افزایش قیمت را دارد (وضعیتی به نام کانتانگو). برعکس، اگر قیمت قراردادهای نزدیک‌تر بیشتر باشد، ممکن است نشان‌دهنده انتظار کاهش قیمت باشد (وضعیتی به نام بکواردیشن).

هر کدام از این انواع Spread، اطلاعات ارزشمندی درباره بازار و رفتار معامله‌گران ارائه می‌دهند. برای معامله‌گران، درک این مفاهیم می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا استراتژی‌های بهتری برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال طراحی کنند و از فرصت‌های موجود در بازار استفاده بهینه‌تری ببرند.

نحوه محاسبه اسپرد

Spread یکی از مفاهیم ساده اما مهم در بازارهای مالی است که به راحتی قابل محاسبه است. برای محاسبه اسپرد، کافی است اختلاف بین قیمت فروش (Ask) و قیمت خرید (Bid) را به دست آورید. فرمول آن به این شکل است: 

اسپرد=قیمت فروش (Ask)−قیمت خرید (Bid)

مثال: 

فرض کنید قیمت خرید (Bid) اتریوم ۲,۰۰۰ دلار و قیمت فروش (Ask) آن ۲,۰۱۰ دلار باشد. در این حالت، اسپرد به این صورت محاسبه می‌شود: 

اسپرد=۲۰۱۰−۲۰۰۰=۱۰ دلار

این یعنی اگر شما بلافاصله اتریوم بخرید و سپس بفروشید، ۱۰ دلار ضرر خواهید کرد. این مقدار، همان هزینه اسپرد است که به‌عنوان یک کارمزد پنهان در معاملات محسوب می‌شود. 

محاسبه اسپرد به صورت درصدی 

گاهی اوقات، بیان اسپرد به صورت درصدی می‌تواند مفیدتر باشد، زیرا به شما کمک می‌کند تا هزینه معامله را نسبت به ارزش دارایی بهتر درک کنید. برای محاسبه اسپرد به صورت درصدی، از فرمول زیر استفاده می‌شود: 

اسپرد درصدی=( اسپرد / ​ قیمت فروش)×100

مثال: 

در همان مثال قبلی، اسپرد ۱۰ دلار و قیمت فروش ۲,۰۱۰ دلار است. بنابراین، اسپرد درصدی به این صورت محاسبه می‌شود: 

اسپرد درصدی=(۱۰ / ۲,۰۱۰)×۱۰۰=۰.۴۹%

این یعنی هزینه اسپرد در این معامله، حدود ۰.۴۹٪ از ارزش کل معامله را تشکیل می‌دهد. هرچه این درصد کمتر باشد، هزینه معامله برای شما پایین‌تر خواهد بود. 

چرا محاسبه اسپرد مهم است؟ 

محاسبه Spread به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های معاملاتی خود را بهتر مدیریت کنید. در بازارهایی با اسپرد کم، شما می‌توانید با هزینه کم‌تری معامله کنید، در حالی که در بازارهایی با اسپرد بالا، ممکن است بخش قابل‌توجهی از سود شما صرف پرداخت این هزینه شود. همچنین، محاسبه اسپرد به صورت درصدی به شما امکان مقایسه بین دارایی‌های مختلف را می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه‌ها برای معامله را انتخاب کنید. 

بنابراین، چه شما یک معامله‌گر تازه‌کار باشید و چه یک حرفه‌ای، درک و محاسبه اسپرد یک گام ضروری برای موفقیت در بازارهای مالی است.

عوامل مؤثر بر اسپرد

Spread در بازار ارزهای دیجیتال تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که هر کدام از آن‌ها می‌توانند بر هزینه معاملات شما تأثیر بگذارند. درک این عوامل به شما کمک می‌کند تا بهتر تصمیم بگیرید و از فرصت‌های موجود در بازار استفاده کنید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر اسپرد اشاره می‌کنیم:

اولین عامل مهم، نقدینگی است. نقدینگی به این معناست که یک دارایی چقدر سریع و راحت می‌تواند به پول نقد تبدیل شود. در بازارهایی با نقدینگی بالا، تعداد خریداران و فروشندگان زیاد است و معاملات به سرعت انجام می‌شوند. در نتیجه، اسپرد در این بازارها معمولاً کم‌تر است. مثلاً در بازار بیت‌کوین که نقدینگی بالایی دارد، Spread معمولاً بسیار کم است. اما در مورد ارزهای دیجیتال کوچک‌تر یا کمتر شناخته‌شده، نقدینگی پایین‌تر است و اسپرد ممکن است به‌طور قابل‌توجهی بیشتر باشد.

دومین عامل، نوسانات بازار است. در شرایطی که بازار بی‌ثبات است و قیمت‌ها به سرعت تغییر می‌کنند، خریداران و فروشندگان برای محافظت از خود، قیمت‌های پیشنهادی‌شان را با فاصله بیشتری از هم قرار می‌دهند. این باعث می‌شود Spread افزایش یابد. مثلاً پس از انتشار اخبار مهم یا رویدادهای غیرمنتظره، ممکن است اسپرد به‌طور موقت افزایش پیدا کند.

سومین عامل، حجم معاملات است. در بازارهایی که حجم معاملات بالا است، معمولاً اسپرد کم‌تری مشاهده می‌شود، زیرا تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان حاضر به معامله هستند و رقابت بین آن‌ها باعث کاهش اختلاف قیمت می‌شود. برعکس، در بازارهایی با حجم معاملات پایین، Spread ممکن است بیشتر باشد، زیرا تعداد کم‌تری از افراد حاضر به خرید و فروش هستند.

چهارمین عامل، عرضه و تقاضا است. تعادل بین عرضه و تقاضا نیز بر اسپرد تأثیر می‌گذارد. اگر تقاضا برای یک دارایی بیشتر از عرضه باشد، قیمت خرید افزایش می‌یابد و اسپرد ممکن است بیشتر شود. برعکس، اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت فروش کاهش می‌یابد و اسپرد ممکن است کمتر شود. این عدم تعادل می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند اخبار فنی، رویدادهای مرتبط با پروژه، یا تغییرات در مقررات ایجاد شود.

آخرین عامل مهم، رویدادهای اقتصادی و سیاسی است. اخبار مهم اقتصادی، سیاسی یا حتی فناوری می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر اسپرد داشته باشند. مثلاً اگر یک کشور مقررات جدیدی برای ارزهای دیجیتال وضع کند یا یک پروژه بزرگ ارز دیجیتال به روزرسانی مهمی را اعلام کند، ممکن است Spread به‌طور موقت افزایش یابد. این رویدادها می‌توانند باعث نوسانات شدید در بازار شوند و خریداران و فروشندگان را به احتیاط بیشتر وادار کنند.

در کل، اسپرد یک شاخص مهم در بازار ارزهای دیجیتال است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. درک این عوامل به شما کمک می‌کند تا بهتر شرایط بازار را تحلیل کنید و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید. هرچه اسپرد کمتر باشد، هزینه معاملات شما پایین‌تر خواهد بود و این موضوع به ویژه برای معامله‌گران کوتاه‌مدت و فعالان بازار بسیار مهم است. بنابراین، توجه به عوامل مؤثر بر Spread می‌تواند به شما در بهبود عملکرد معاملاتی‌تان کمک کند.

راهکارهای کاهش تأثیر اسپرد

اسپرد یکی از هزینه‌های پنهان در معاملات ارزهای دیجیتال است که می‌تواند روی سود شما تأثیر بگذارد. خوشبختانه، راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها تأثیر اسپرد را کاهش دهید و هزینه معاملات خود را به حداقل برسانید. در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره می‌کنیم:

اولین راهکار، معامله در بازارهای با نقدینگی بالا است. بازارهایی که نقدینگی بالایی دارند، معمولاً اسپرد کم‌تری دارند. در این بازارها، تعداد خریداران و فروشندگان زیاد است و معاملات به سرعت انجام می‌شوند. برای مثال، ارزهای دیجیتال معروفی مثل بیت‌کوین و اتریوم معمولاً در صرافی‌های بزرگ نقدینگی بالایی دارند و Spread آن‌ها بسیار کم است. بنابراین، اگر می‌خواهید هزینه معاملات خود را کاهش دهید، بهتر است روی ارزهای دیجیتال معروف و پرطرفدار تمرکز کنید.

دومین راهکار، استفاده از سفارشات محدود (Limit Orders) است. سفارشات محدود به شما این امکان را می‌دهند که قیمت مشخصی را برای خرید یا فروش تعیین کنید. با استفاده از این نوع سفارشات، می‌توانید از پرداخت اسپرد زیاد جلوگیری کنید. برای مثال، اگر قیمت فعلی بیت‌کوین ۳۰,۰۰۰ دلار است، اما شما می‌خواهید آن را با قیمت ۲۹,۹۰۰ دلار بخرید، می‌توانید یک سفارش محدود ثبت کنید. اگر بازار به قیمت مورد نظر شما برسد، سفارش شما اجرا می‌شود و شما اسپرد کم‌تری پرداخت می‌کنید.

سومین راهکار، معامله در ساعات اوج بازار است. حجم معاملات در ساعات مختلف روز متفاوت است. معمولاً در ساعاتی که بازار بیشترین فعالیت را دارد (مثلاً زمانی که بازارهای اروپا و آمریکا همزمان باز هستند)، حجم معاملات بالاتر است و اسپرد کاهش می‌یابد. بنابراین، اگر می‌خواهید اسپرد کم‌تری پرداخت کنید، بهتر است در این ساعات معامله کنید.

چهارمین راهکار، انتخاب صرافی‌های معتبر است. صرافی‌های بزرگ و معتبر معمولاً اسپرد کم‌تری ارائه می‌دهند، زیرا نقدینگی بالاتری دارند و تعداد کاربران آن‌ها بیشتر است. برای مثال، صرافی‌هایی مثل بایننس، کوین‌بیس یا کراکن معمولاً اسپرد کم‌تری نسبت به صرافی‌های کوچک‌تر دارند. بنابراین، انتخاب یک صرافی معتبر و با نقدینگی بالا می‌تواند به شما کمک کند تا هزینه معاملات خود را کاهش دهید.

پنجمین راهکار، مقایسه Spread بین صرافی‌ها است. گاهی اوقات، اسپرد یک ارز دیجیتال در صرافی‌های مختلف متفاوت است. با مقایسه اسپرد بین صرافی‌ها، می‌توانید صرافی‌ای را انتخاب کنید که کم‌ترین اسپرد را ارائه می‌دهد. این کار به ویژه برای معامله‌گرانی که حجم معاملات بالایی دارند، می‌تواند بسیار مفید باشد.

آخرین راهکار، استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک است. برخی از صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی ابزارهایی را ارائه می‌دهند که به شما کمک می‌کنند اسپرد را مدیریت کنید. برای مثال، برخی از پلتفرم‌ها امکان نمایش اسپرد به صورت لحظه‌ای را فراهم می‌کنند یا به شما هشدار می‌دهند که اسپرد در حال افزایش است. با استفاده از این ابزارها، می‌توانید بهترین زمان برای معامله را تشخیص دهید.

در کل، Spread یک هزینه اجتناب‌ناپذیر در معاملات ارزهای دیجیتال است، اما با استفاده از راهکارهای مناسب می‌توانید تأثیر آن را کاهش دهید. معامله در بازارهای با نقدینگی بالا، استفاده از سفارشات محدود، معامله در ساعات اوج بازار، انتخاب صرافی‌های معتبر، و مقایسه اسپرد بین صرافی‌ها از جمله راه‌هایی هستند که به شما کمک می‌کنند هزینه معاملات خود را به حداقل برسانید. با به‌کارگیری این استراتژی‌ها، می‌توانید سود خود را افزایش داده و تجربه معاملاتی بهتری داشته باشید.

نقش بازارسازها در تعیین اسپرد

بازارسازها (Market Makers) نقش مهمی در تعیین اسپرد و ایجاد نقدینگی در بازارهای مالی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال، ایفا می‌کنند. این افراد یا مؤسسات به طور مداوم قیمت‌های خرید و فروش را ارائه می‌دهند و با این کار، به فعال‌تر شدن بازار کمک می‌کنند. در واقع، بازارسازها با خرید دارایی‌ها در قیمت‌های پایین‌تر و فروش آن‌ها در قیمت‌های بالاتر، اسپرد را ایجاد می‌کنند. این اختلاف قیمت، همان اسپرد است که به عنوان هزینه معامله برای کاربران در نظر گرفته می‌شود.

در شرایط عادی بازار، بازارسازها با ارائه قیمت‌های نزدیک به هم، اسپرد را کاهش می‌دهند و به این ترتیب، نقدینگی بازار را افزایش می‌دهند. این کار باعث می‌شود معامله‌گران بتوانند به راحتی و با هزینه کم‌تری خرید و فروش انجام دهند. اما در شرایط ناپایدار یا پرنوسان، بازارسازها ممکن است اسپرد را افزایش دهند. دلیل این کار این است که در چنین شرایطی، ریسک معاملات بیشتر می‌شود و بازارسازها برای جبران این ریسک، اختلاف بین قیمت خرید و فروش را بیشتر می‌کنند.

به طور کلی، بازارسازها با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، به ثبات بازار کمک می‌کنند. آن‌ها با ارائه نقدینگی، از ایجاد شکاف‌های بزرگ بین قیمت‌ها جلوگیری می‌کنند و این موضوع به نفع همه شرکت‌کنندگان در بازار است. با این حال، در شرایط بحرانی یا زمانی که نوسانات بازار زیاد است، ممکن است اسپرد افزایش یابد، زیرا بازارسازها تلاش می‌کنند تا از خود در برابر ریسک‌های احتمالی محافظت کنند.

در نتیجه، بازارسازها نه‌تنها در تعیین اسپرد نقش کلیدی دارند، بلکه به بهبود عملکرد کلی بازار و کاهش هزینه‌های معاملاتی برای کاربران نیز کمک می‌کنند. درک نقش آن‌ها می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا بهتر شرایط بازار را تحلیل کنند و تصمیمات بهتری بگیرند.

جمع‌بندی 

Spread خرید و فروش یکی از مفاهیم کلیدی در معاملات ارزهای دیجیتال است که به طور مستقیم بر هزینه‌های معامله و سودآوری شما تأثیر می‌گذارد. این اختلاف قیمت بین قیمت خرید و فروش، نه‌تنها نشان‌دهنده هزینه‌ای است که شما برای انجام معاملات می‌پردازید، بلکه بازتابی از شرایط کلی بازار مانند نقدینگی، نوسانات، و حجم معاملات نیز هست. 

با درک عوامل مؤثر بر اسپرد، مانند نقدینگی بازار، نوسانات قیمت، و رویدادهای اقتصادی، می‌توانید بهتر شرایط بازار را تحلیل کنید. همچنین، با استفاده از راهکارهای مناسب مانند معامله در بازارهای با نقدینگی بالا، استفاده از سفارشات محدود، و انتخاب صرافی‌های معتبر، می‌توانید تأثیر اسپرد را کاهش داده و هزینه‌های معاملاتی خود را به حداقل برسانید. 

اگر به دنبال کاهش هزینه‌های معاملاتی و افزایش سودآوری هستید، توجه به اسپرد و انتخاب استراتژی‌های مناسب معامله‌گری ضروری است. با مدیریت هوشمندانه Spread، نه‌تنها می‌توانید از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید، بلکه می‌توانید فرصت‌های بهتری برای کسب سود در بازار ارزهای دیجیتال پیدا کنید. در نهایت، آگاهی از اسپرد و عوامل مرتبط با آن، به شما کمک می‌کند تا معاملات خود را با دقت بیشتری انجام دهید و نتایج بهتری کسب کنید.